Dag allemaal! Bij het opschonen van mijn computer kwam ik nog een artikeltje tegen dat ik ooit schreef voor een tijdschrift. Nu weet ik dat er op de hei in Ede rond deze tijd bronsttochten georganiseerd worden die erg de moeite waard zijn. Dus heb je eens zien om het burlen met eigen oren te horen en het uitsloven van de mannetjesedelherten met eigen ogen te zien dan is het een echte aanrader om daar eens naar toe te gaan! Op de website van het natuurcentrum Ede (klik) vind je een programmaoverzicht. Het is ook erg leuk voor kinderen!
Ben je niet in de gelegenheid, of heb je geen zin om te gaan dan is het misschien wel leuk om dit stukje even te lezen.
Mooie dag en lekker veel naar buiten de komende tijd! Er gaat een hoop veranderen in de natuur de komende weken!
www.marjanlaban-fotografie.nl
Woudkolossen in actie
Tussen begin
september en half oktober wordt de stilte op de Veluwe tegen het vallen van de
schemering ruw verstoord. Verblind door de liefde laten de mannetjesedelherten
aan elkaar horen hoe sterk ze zijn. Of dat nog niet genoeg is worden de degens -die
ze als geweien met zich meedragen- gekruist en vinden er soms langdurige
gevechten plaats. De sterkste sleept de trofee in de wacht en mag zich als
leider van de roedel gelukkig prijzen. Hij mag de hindes dekken waarna een
ieder weer zijn eigen groep opzoekt en de rust weer terugkeert.
Oergeluiden in de
hele omgeving
De bronstroep -ook wel burlen genoemd- hoor je alleen in
september en oktober en mag je rustig imponerend noemen. Het oergeluid is tot in
de verre omgeving te horen waarbij oudere mannetjes respect afdwingen bij de
jonkies omdat deze nog niet de baard in de keel hebben. Zij zullen op afstand
blijven en wachten tot hun stemgeluid zwaarder is om zo een kans te maken bij
de hindes én voor nageslacht kunnen zorgen.
Er blijven genoeg oudere mannetjes over en tussen hen is de
rivaliteit groot. Ze zullen er dan ook alles aan doen om zich voor de hindes
als mooiste en sterkste te presenteren.
Daarom ook gaan onder invloed van hormonen de bronstmanen om
de hals groeien waardoor hij ‘the man’ wordt en als dan ook nog zijn keelzak
groter wordt is hij een echte macho.
Zijn gewei is groot maar kan nog groter. Stoer haalt hij
zijn ‘takkenbos’ door de struiken in de hoop dat er wat aan blijft hangen. Op deze
manier kan hij nog meer indruk maken.
Natuurlijk moet hij lekker ruiken dus neemt hij veelvuldig
modderbaden. Zijn voor de hindes onweerstaanbare ‘aftershave’ produceert hij zelf en behendig sproeit hij zijn buik vol met
urine.
De strijd der Titanen
Nu is hij er helemaal klaar voor: de strijd der Titanen kan
beginnen. Gedreven door testosteron en de aanblik van knappe vrouwtjes die zich
al laten zien zet hij het op een burlen. De bedoeling daarvan is om zoveel
mogelijk hindes in te palmen en de mannetjes op afstand te houden. Hoe meer
hindes hem aantrekkelijk vinden hoe zwaarder de klus. Hij moet immers al zijn
vrouwen bewaken en indringers op een afstand zien te houden. Er kunnen heftige
gevechten uitbreken die met het gewei beslecht worden. Hierbij kan het soms
zijn dat een mannetje dit met de dood moet bekopen maar meestal druipt de
zwakste af. Gelukkig vinden deze gevechten alleen plaats in de bronsttijd.
Het is een ware uitputtingsslag om als man te kunnen
overheersen. Hij moet zijn vrouwen bij elkaar houden, andere mannen uit de
buurt zien te houden en ondertussen ook nog voedsel zoeken. In deze periode
valt een edelhert enorm af. Gelukkig laten de vrouwen niet lang op zich wachten
en onder de indruk van zijn heerlijke geur en onweerstaanbare kracht bieden de
hindes zich een voor een aan. Nadat elke hinde bestegen is gaat een ieder weer
zijn eigen weg. De mannen komen tot rust en kunnen weer aansterken, terwijl de
vrouwen zich opmaken voor de grote dag, het werpen van een kalfje.
Beeld Henk Heijligers
Beeld Martin Hogeboom
fotografie marjan laban
Groet,
Makkie